NEDEN BİZ?

1997 yılından beri edinmiş olduğumuz bilgi, beceri ve tecrübelerimiz sayesinde müşteri memnuniyeti prensibimizle siz değerli müşterilerimize en iyi hizmeti sunmak öncelikli hedefimizdir. Sektöründe birçok başarılı deprem risk analizleri, güçlendirme, proje ve imalatları yapan KARACALAR İNŞAAT, bünyesinde bulundurduğu yüksek inşaat mühendisleri ve yapı alanında profesör hocasıyla deprem yönetmeliklerine uygun olarak performans analizi ve güçlendirme projeleri hazırlayarak dayanıklı, kaliteli, estetik, modern ve ihtiyaçlara cevap veren projeler inşa etmektedir. Bina Güçlendirme, Karbon Elyaf, Kırım Yıkım İşleri, Güçlendirme Proje İşleri, Radyal Temel Güçlendirme, Kiriş ve Kolon Güçlendirme ile birlikte Depreme Karşı Güçlendirme işlemlerinde profesyonel ekibimiz ile sizlere hizmet vermekten gurur duymaktayız. Binamızın Depreme Dayanıklı Olduğunu Nasıl Anlarız? Binamızın depreme dayanıklı olup olmadığını anlayabilmek için bina performans analizi yapmak gereklidir. Bunun ilk aşaması gözlemlemedir ancak gözlem hiçbir zaman sonuç vermez, sadece fikir vermek için yeterlidir. Sadece binanızı gezerek size yapılması gerekenleri söyleyen kişi ve deprem testi yapan firmalar gerçeği söylememektedir. Gözlem, sadece binanız bilgisayar programıyla modellenirken saha ile uyumluluğunu kontrol açısından faydalıdır. Doğru bir bina performans analizi için, aşağıdaki verilere tam anlamıyla hakim olmak gerekmektedir: 1. Yapının oturduğu zemini, 2. Yapının temelini, 3. Üst yapının taşıyıcı sistemini bilmeden gerçekçi bir performans analizi yapmak mümkün değildir. Deprem yönetmeliğine göre performans analizinde yapılması gereken şartlar mevcuttur.

PERFORMANS ANALİZİ

Performans Analizi Nedir? Bina performans analizi, depreme dayanıklı bina tasarımı ve güçlendirmesi konusunda en önemli aşamalardan biridir. Bina güçlendirme yapılırken, projenin ilk kısmı mevcut binanın deprem olduğunda nasıl davranacağını öğrenmektir ve bunun yolu da, bina performans analizinden geçer. Deprem performans analizi yapılırken deprem yönetmeliği çerçevesinde mevcut yapıların depreme karşı dayanıklılığı tespit edilir. Binanızın statik projesi olsa da olmasa da, mevcut binanın taşıyıcı elemanlarının boyutlarının ve içindeki donatı miktarının yerinde tespiti (rölöve çalışması) analiz modelinin doğru olması için çok önemlidir. Çoğu durumda, kolon ve kolonlar arasında açıklık ölçülürken kiriş ölçümleri ihmal edilmektedir. Bu ihmale, kirişlerde bulunan donatı miktarının tespitinde de rastlanmaktadır. Düşey taşıyıcı elemanlar olan kolonlar kadar, kirişlerden alınacak veriler de önemlidir. Deprem dayanıklılık testi nasıl yapılır sorusuna cevap verirken, kiriş tasarımlarına dikkat edilmesi gerekir. Çok güçlü veya zayıf bir şekilde tasarlanan kirişler, binanın davranışını etkilemektedir. Yeni yapılacak her depreme dayanıklı bina için, kolonların kirişlerden daha güçlü olması ilkesi kabul görmektedir. Binaların hasar görebilecek noktalarının, özellikle kiriş uçlarında belirlenmesine özen gösterilir. Bina performans analizi sırasında, özellikle eski binalarda ne yazık ki güçlü kiriş – zayıf kolon durumuna rastlanmaktadır. Kirişlerin çok güçlü tasarlandığı ya da istenenden daha zayıf olduğu durumlarla sıkça karşılaşılmaktadır. Özellikle etriye sıklaştırmasının yapılmadığı kirişlerde, kirişin deprem esnasında kesme güvenliği ve şekil değiştirme kapasiteleri sınırlı kalmaktadır. Böylece, kapasitesinden fazla deprem yüküne maruz kalır ve ciddi hasarlar meydana gelir.

PERFORMANS ANALİZİ NASIL YAPILIR

Ön çalışmanın ardından doğru bir modelleme yapılabilir. Modellemede kullanılan güvenilir ve senelerdir kullanılan programlar vardır. Deprem risk analizi sırasında önemli olan, mühendisin eğitim ve tecrübesini kullanarak gerçekçi bir model kurması ve yapı davranışının doğru anlaşılması ile binaya teşhisin konulmasıdır. Modelleme sonrası deprem analizi sonuçlarını yorumlamak çok önemlidir. Binanın Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği usullerince belirlenmiş ve zemin özelliklerine göre güncellenmiş deprem kuvvetlerine maruz kaldığında nasıl performans sergileyeceğini tanımlamamız ve ona uygun çözüm üretmemiz gerekir. En son 2018 yılında güncellenen Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği‘ndeki 15. bölüm, mevcut binaların performansını analiz etmek için kaynak teşkil etmektedir. Konut sınıfındaki bir binanın 50 sene içinde karşılaşma olasılığı %10 olan bir depremi, kontrollü hasar ile atlatması beklenmektedir. Analiz sonuçlarında, bu seviyede hasar, binanızın can güvenliğinizi sağlaması için yeterli görülmüştür. Deprem Performans Analizinin yapılmasındaki Aşamalar Aşağıdaki gibidir. 1 – Mevcut yapının eski mimari ve statik projeleri temin edilir. Bulunamazsa binanın yerinde rölövesi alınarak, Bilgisayar ortamına taşınır. 2 – Risk analizi yapılacak yapının Hasar Tespit Durumu belirlenir. a – Sınırlı Hasar Tespit Bilgi Durumu: Mevcut yapının eski projeleri bulunmazsa sınırlı Hasar Tespit Bilgi Durumu olarak değerlendirilir ve bilgi düzey katsayısı 0.75 olarak alınır. Binadan alınan karot numune sonuçlarının da en düşük olan basınç dayanımına göre işlem yapılır. bu hasar tespit bilgi düzeyi okul,hastane gibi hemen kullanım performansı zorunlu yapılarda uygulanmaz. b - Orta Hasar Tespit Bilgi Durumu: Eski proje olsada, olmasada kullanılabilir, Ancak bu bilgi tespit durumunda daha fazla ölçüm yapılmalıdır. c – Kapsamlı Hasar Tespit Bilgi Durumu : Eski projeler mevcuttur. Binadan alınan karot numune sonuçlarının ortalaması alınarak basınç dayanımı bulunur. 3 – Betonarme, Yığma, Çelik ve Ahşap Yapı Taşıyıcı elemanlarından yönetmelikte belirtilen sayıda bilgi düzeylerine bağlı olarak numuneler alınması ve Bakanlıkça onay verilmiş Yapı Laboratuvarında Alınan numunelere ait testlerinin yapılması 4 – Betonarme taşıyıcı elemanlardaki donatıların tespiti amacıyla röntgen yada başka yöntemler ile ölçüm yapılarak mevcut yapıda kullanılan demirlerin çapları, adetleri, özellikle de etriye aralıkları bulunur. 5 – Betonarme Taşıyıcı elamanlarda sıyırma işlemi ile Demirlerdeki korozyon ve donatı tespitinin yapılır 6 – Risk Analizi yapılacak yapının uygun bir yerinden muayene çukuru açılarak Temel sistemine bakılır. 7 – Yapının bulunduğu arsa içinde jeolejik zemin etüdü yapılarak, Zemin Etüd raporu hazırlanır. 8 – 3 boyutlu olarak taşıyıcı sistem modeli oluşturularak lisanslı programlarla Yapıya Deprem yükleri etki ettirilir. Böylelikle Bina Deprem Performansı Belirlenmiş olur. 9– Tüm bu değerler ve hesaplamalar ışığında yapısal elemanların hasar tespit durumlarına ait değerlerin ortalaması alınarak, Yapı Performans Analiz raporu hazırlanır. Düşey taşıyıcı eleman olan kolonlarda da dikkatli bir şekilde veri toplanması gerekir. Kolon boyutları, donatı miktarı, donatı korozyon oranı ve etriye aralıkları analizi etkileyen temel parametrelerdir. Analizler binayı hiçbir zaman mükemmel olarak modelleyemez ancak mühendisin bilgi ve tecrübesi ışığında model anlamlandırılır ve yapı davranışı açığa çıkarılır. Bu şekilde ideal bir çalışma yapılır ve gerçekçi, güvenilir ve ekonomik sonuçlar elde edilir. Bina Performans Analizi Sonrası Güçlendirme Binanın deprem risk analizi sonucunda emniyetli çıkmaması durumunda güçlendirme için uygun yapı güçlendirme seçeneklerine başvurulması gerekmektedir. Var olan elemanı güçlendirmek iyi bir çözümdür ancak deprem anında ne yapacağı tam olarak bilinen yeni eleman eklemek ve mevcut olanları güçlendirme, daha iyi bir çözümdür. 1. Betonarme Perde Duvar Eklemek Çoğu binada, betonarme perde elemanlarının yapıya entegre edilmesi daha güvenilir ve ekonomik bir çözüm sunmaktadır. Perde duvar binaya düzgün bir şekilde yerleştirildiğinde, binaya deprem anında etkiyen kuvvetlerin büyük bir kısmını perde duvar yüklenmekte ve binayı korumaktadır. 2. Kolon Güçlendirme Bina güçlendirme yapılırken perde duvarlar ile yapıyı önemli ölçüde emniyete aldıktan sonra, lokal ölçekte kolon sağlamlaştırma veya karbon fiber güçlendirme işlemlerini düşünmenizde fayda vardır. Karbon fiberle yapılan güçlendirme son teknoloji olup bir çeliğin 14 kat daha fazla dayanımına sahiptir. Karbon fiberle güçlendirme büyük ustalık ve tecrübe gerektiren bir güçlendirme yöntemidir. Kullanılacak malzeme kalitesi, yapıya göre kullanılacak malzeme seçimleri ve işçilik büyük önem arz etmektedir, yoksa bu teknikle yapılan güçlendirmenin hiçbir önemi olmaz. Karacalar inşaat olarak karbon fiberle güçlendirme çıktığı süreçten beri deneyimli ustalarıyla bu uygulama tekniği kullanmaktadır. 3. Kiriş Güçlendirme Güçlendirme çalışması, genellikle kolonlarda yapılmaktadır. Bina sahipleri kimi zaman sadece kolonların güçlendirmesini yeterli görmekte, güçlendirme projesi yapan firmalar da, işi alabilmek amacıyla maliyeti düşük tutma kaygısıyla kolonların dışındaki yapı elemanlarına dokunmamakta. Oysa, deprem esnasında kolon ve kirişlerin arasındaki deprem kuvveti aktarımının sağlıklı olması için, kirişlerin kesiti yeterli olmayabilir. Yaşanan depremler sonucunda en çok hasar alan yerler ve yıkımla karşılaşılan taşıyıcı elemanlar kolon-kiriş birleşim bölgeleri olarak görülmüştür. Kolon-kiriş birleşim bölgeleri için firmamız karbon lifli polimerlerle uygun hesaplamalar sonucu güçlendirme işlemi yapmaktadır. Bunun dışında, etriye yetersizliklerinin de giderilmesi gerekir. Ani kiriş kırılmalarının önüne geçmek çok önemlidir. Çok iyi bir kiriş sistemi olmadığında, sadece perde eklemek ve kolon güçlendirmek, yeterli koruma sağlamayacaktır. O nedenle, kiriş güçlendirme de, göz ardı edilmemesi gereken bir bina güçlendirme tekniğidir. GENEL BAKIŞ Bu yazımızda sizlere bina performans analizinin ön çalışmasını, nasıl yapıldığını ve sonrasında uygulanabilecek güçlendirme yöntemlerini anlattık. Yapı güçlendirme firması olarak nasıl bir yol haritası izlenmesi gerektiğini ve sizin mal sahipleri olarak sahip olduğunuz seçeneklerle doğru tercihleri yapabilmeniz adına bilinçlendirmeye yönelik uzman ekibimizle çalışmalarımızı paylaştık. Bu süreçlerdeki bilinçlenme ile hem daha sağlam, hem daha hızlı, hem de daha ekonomik bir güçlendirme yolu izlenebilir. Bina performans analizi, bina güçlendirme sürecinin sadece bir aşamasıdır. Öncelikle yapı sahiplerinin kendi aralarında iyi niyetli bir anlaşmaya varmış olması gereklidir. Sonrasında alanında tecrübeli bir mühendislik firması ile anlaşarak isteklerini detaylı bir şekilde açıklamaları gerekir. Yapılacak değerlendirme, can güvenliğinizi, harcanan zamanı ve parayı doğrudan etkileyeceği için, doğru zamanda, doğru fiyata ve doğru kişilerin seçilmesi çok önemlidir.